Αν η κρίση και η λιτότητα φθάνουν αργά αλλά σταθερά στον πυρήνα της Ευρωζώνης, αναπόφευκτο είναι να μη μένει αλώβητη η ίδια η «καρδιά του ευρωπαϊκού οράματος».
Οι δρόμοι των Βρυξελλών γύρω από το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γέμισαν προ ημερών δεκάδες υπαλλήλους, στο πλαίσιο διαμαρτυρίας κατά των επερχόμενων περικοπών προσωπικού.
Εκείνη την ημέρα, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Κ», το σκηνικό θύμισε σε πολλά Αθήνα και Δουβλίνο. Ωστόσο, μέσα στο κτίριο, η απογοήτευση, η μελαγχολία και η αγωνία για το μέλλον μετρούν ήδη δύο χρόνια, με τα μέλη του προσωπικού να συζητούν πλέον ανοιχτά θέματα που άλλοτε ήταν αδιανόητα, όπως η ασφάλεια των θέσεων και των καταθέσεών τους – και μάλλον καταλήγοντας, σε ό,τι αφορά τις δεύτερες, ότι μόνο η ολλανδική Rabobank, η μόνη τράπεζα στον κόσμο με βαθμολογία ΑΑΑ, θα τους προσφέρει το ιδανικό καταφύγιο.
Κακές εποχές υπήρξαν βεβαίως και στο παρελθόν, όπως το 1999, όταν σύσσωμη η ομάδα των επιτρόπων αναγκάστηκε να παραιτηθεί εν μέσω σκανδάλου διαφθοράς. Ομως, η κρίση χρέους μοιάζει να δημιουργεί ένα παράξενο κλίμα αβεβαιότητας.
Οπως γράφουν οι Financial Times, Ευρωπαίος αξιωματούχος χαρακτηρίζει το κλίμα αυτό «έκπληκτης αμηχανίας»: έχοντας την καλύτερη «θέα» στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη, οι παροικούντες το κτίριο της Επιτροπής κατανοούν παρ’ όλα αυτά ότι τα αποφασιστικά βήματα που χρειάζονται για την επίλυση της κρίσης είναι αρμοδιότητα άλλων – «μπορεί να πρόκειται για την Επιτροπή, όμως τα πάντα βρίσκονται στα χέρια των Μέρκελ και Σαρκοζί».
Στο κτίριο των Βρυξελλών, η ζωή έχει παρ’ όλα αυτά δύο όψεις: Μια πρώτη ματιά τη δείχνει φυσιολογική. Οσοι βρίσκονται εκτός των πολιτικών και οικονομικών τμημάτων μοιάζουν να μην έχουν συνειδητοποιήσει τι ακριβώς συμβαίνει. Φοβούνται, όμως, ότι η λιτότητα τους αγγίζει μόνο σε ό,τι αφορά τις τιμές του καφέ στο μπαρ. Για τους υπαλλήλους αυτούς, που σημειωτέον αποτελούν την πλειονότητα, «τα πάντα μοιάζουν σαν να έχουν αύριο». Σύμφωνα με αξιωματούχο της Επιτροπής, μόλις «περί τα 10 άτομα στο κτίριο κατανοούν στην πραγματικότητα τι συμβαίνει. Ολοι οι υπόλοιποι εντυπωσιάζονται με τα νούμερα».
Η λιτότητα εκφράζεται, μεταξύ άλλων, στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό που εγκρίθηκε την 1η Δεκεμβρίου για το 2012, ο οποίος παρότι αφορά περισσότερα κράτη, προβλέπει αύξηση πληρωμών μόλις κατά 1,86% έναντι του 2011, στα 129,1 δισ. ευρώ, το 0,98% του ΑΕΠ. Αυτό, δε, ζητήθηκε από τα ίδια τα κράτη-μέλη.
Γίνεται εμφανές ότι ακόμα υπάρχει πίστη σε ένα όραμα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, έστω και αν αυξάνονται οι αμφιβολίες για την ικανότητα των σημερινών ηγετών να το προωθήσουν. Ισως η στάση αυτή της πλειονότητας των υπαλλήλων στις Βρυξέλλες να είναι ένας τρόπος να «ξορκίσουν το κακό», συνεχίζοντας την καθημερινή ρουτίνα, διατηρώντας τον επαγγελματισμό τους και δείχνοντας έτσι ότι δεν πτοούνται από την κρίση.
