Ποιος χρωστάει σε ποιον στην ευρωζώνη (και όχι μόνο);
Η ιστοσελίδα του BBC σε ειδικό ένθετο προσπαθεί να αποσαφηνίσει κάποια βασικά ζητήματα ώστε να κατανοήσει ο απλός πολίτης, της παγκοσμιοποιημένης οικονομικής πραγματικότητος, τι ακριβώς συμβαίνει σχετικά με την οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη .
Και διαλέγει την οδό των γραφημάτων αντί κάποιας βαρύγδουπης οικονομικής ανάλυσης, που «βραχυκυκλώνει» τον απλό πολίτη και τον απωθεί από την κατανόηση των βασικών παραμέτρων της οικονομικής κρίσης.
Στα γραφήματα που ακολουθούν έχουν τοποθετηθεί οι «βασικοί παίκτες» της Ευρωζώνης, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, Η.Π.Α και Ιαπωνία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Μέσα από «βέλη» παρατηρούμε σε ποιας χώρας τις τράπεζες οφείλει το κάθε κράτος.
Τα βέλη βάσει πάχους καθορίζουν το μέγεθος της οφειλής και κατευθύνονται από τον οφειλέτη προς τον πιστωτή.
Το χρώμα κάθε χώρας υποδηλώνει το σε πόσο κρίσιμη κατάσταση βρίσκεται η κάθε οικονομία.
Τέλος το γράφημα είναι δομημένο βάσει των στοιχείων μέχρι τον Ιούνιο του 2011 και τα δεδομένα που χρησιμοποιεί το BBC προέρχονται από τις εξής πηγές:Bank for International Settlements, IMF, World Bank, UN Population Division
Ας δούμε λοιπόν «ποιος χρωστάει σε ποιον;»
Ελλάδα
ΑΕΠ: 0,2 τρισ. ευρώ
Χρέος: 0,4 τρις. ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 38.073 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 252%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 166%
Η Ελλάδα είναι βαρέως χρεωμένη στις χώρες της Ευρωζώνης, και είναι μία από τις τρεις χώρες που έλαβαν πακέτα βοήθειας. Αν και η ελληνική οικονομία είναι μικρή και υπάρχει το ενδεχόμενο χρεωκοπίας ίσως να μην δημιουργούσε προβλήματα καθώς θα απορροφάται από την ίδια την Ευρωζώνη, ωστόσο η Ευρώπη φοβάται πιθανή «επιδημία» και οικονομική καταστροφή της ευρωζώνης μέσω της μετάδοσης του προβλήματος σε μεγαλύτερες χώρες, όπως η Ιταλία.
.
Ιρλανδία
ΑΕΠ: 0,7 τρισ.ευρώ
Χρέος: 1,7 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 391.000 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 1.093 %
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 109%
Και η Ιρλανδία έχει λάβει πακέτο βοήθειας. Έχει συστήσει μέτρα λιτότητος, και η οικονομία της από πρόσφατα έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Μετά το 2008 έπεσε σε βαθιά ύφεση ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης. Αν και μικρή χώρα, έχει έναν μεγάλο χρηματοπιστωτικό τομέα, με το Ηνωμένο Βασίλειο να είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής της Ιρλανδίας.
.
Πορτογαλία
ΑΕΠ: 0,2 τρισ.ευρώ
Χρέος: 0,4 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 38.081 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 251%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 106%
Η Πορτογαλία είναι η τρίτη χώρα που έλαβε πακέτα βοήθειας, και βρίσκεται μέχρι αυτήν την στιγμή (Ιούνιος 2011) σε βαθιά ύφεση. Και αυτή έχει αρχίσει να επιβάλλει μέτρα λιτότητας, και έχει δρομολογήσει ιδιωτικοποιήσεις.
.
Ιταλία
ΑΕΠ: 1,2 τρισ.ευρώ
Χρέος: 2 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 32.875 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 163%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 121%
Η Ιταλία έχει συσσωρευμένο χρέος αλλά είναι μία σχετικά πλούσια χώρα συγκρινόμενη με την Ελλάδα και την Πορτογαλία.
Ωστόσο υπάρχουν φοβίες σχετικά με την ηγεσία της Ιταλίας, και φόβοι πως το χρέος της θα μεγαλώσει πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο η οικονομία της μπορεί να αντέξει. Πιο εκτεθειμένη χώρα στο χρέος της Ιταλίας είναι η Γαλλία.
.
Ισπανία
ΑΕΠ: 0,7τρισ.ευρώ
Χρέος: 1,9 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 47.366 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ:284%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ:67%
Η Ισπανία ανησυχεί περισσότερο για το ενδεχόμενο πορτογαλικής χρεωκοπίας, καθώς της έχει δανείσει δισεκατομμύρια ευρώ. Η Ισπανία χρωστά μεγάλα ποσά σε Γερμανία και Γαλλία, και προσπαθεί και η ίδια να ελέγξει το χρέος της μόνη της.
.
.
Γαλλία
ΑΕΠ: 1,8 τρισ. ευρώ
Χρέος: 4,2 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 66.508 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 235%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 87%
Η Γαλλία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη, και είναι εκτεθειμένη λόγω των προβλημάτων των οφειλετών της. Οι τράπεζές της κατέχουν ομόλογα της Ελλάδας, της Ιταλίας, αλλά και της Ισπανίας.
.
.
ΗΠΑ
ΑΕΠ: 10,8 τρισ.ευρώ
Χρέος: 10,9 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 35.156 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 101%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 100%
Παρόλο που οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, και το χρέος της ισούται σχεδόν με το ΑΕΠ της, θεωρείται ασφαλής οικονομία. Ωστόσο υποβαθμίστηκε η πιστοληπτική της ικανότητα. Κίνα και Ιαπωνία κρατούν σε μεγάλο ποσοστό ομόλογα του χρέους των ΗΠΑ, ύστερα έρχεται η Ευρώπη. Αυτό σημαίνει πως οτιδήποτε συμβεί στην Ευρωζώνη, θα έχει αντίκτυπο και τις ΗΠΑ, και στο τραπεζικό τους σύστημα.
.
Ιαπωνία
ΑΕΠ: 4,1 τρισ.ευρώ
Χρέος:2 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 15.934 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 50%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 233%
Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της, οφείλεται σε εσωτερικό επίπεδο, γι ‘αυτό δεν θεωρείται σε κίνδυνο αθέτησης των υποχρεώσεων της. Η παγκόσμια οικονομική κρίση, ο σεισμός και το τσουνάμι της φετινής χρονιάς, το ισχυρό γιεν και η κρίση χρέους της Ευρώπης θόλωνουν τις τρέχουσες οικονομικές προοπτικές της. Όμως η ιαπωνική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να μετατρέψει ετήσιο έλλειμμα προϋπολογισμού της χώρας σε πλεόνασμα μέχρι το 2020.
.
Ηνωμένο Βασίλειο
ΑΕΠ: 1,7 τρισ.ευρώ
Χρέος: 7,3 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 117.580 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 436%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 81%
Το μεγαλύτερο χρέος της Βρετανίας προέρχεται από τον τραπεζικό τομέα. Η χώρα είναι ιδιαιτέρως εκτεθειμένη στο ιρλανδικό, το πορτογαλικό, καθώς και το ιταλικό χρέος. Το Ηνωμένο Βασίλειο με τη σειρά του οφείλει εκατοντάδες δισεκατομμύρια στη Γερμανία και την Ισπανία.
.
.
Γερμανία
ΑΕΠ: 2,4 τρισ.ευρώ
Χρέος: 4,2 τρισ.ευρώ
Χρέος ανά κάτοικο: 50.659 ευρώ
Εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ: 176%
Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ: 83%
Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη, κατέχει ομόλογα, τόσο της Ελλάδος, όσο της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, αλλά περισσότερο της Ισπανίας. Εάν μία από αυτές της χώρες χρεοκοπήσει, η Γερμανία διατρέχει σοβαρό κίνδυνο, ενώ η οικονομία της επιβραδύνεται. Ως η βιομηχανική δύναμη της Ευρώπης, όσο περισσότερα προβλήματα αντιμετωπίζει η Γερμανία, τόσο μεγαλύτερα προβλήματα θα αντιμετωπίσει η Ευρωζώνη η ίδια, αλλά και το παγκόσμιοο οικονομικό σύστημα.
Ελπίζω να αποκομίσατε μια πλήρη εικόνα του βασικού ερωτήματος «ποιος χρωστάει σε ποιον;» , που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε γενικότερα θέματα της οικονομικής κρίσης στην ευρωζώνη.
