Στον αστερισμό της απληστίας.

Έχετε αναρωτηθεί ποια υπήρξε η κινητήρια δύναμη των ανθρώπων στην πορεία τους μέσα στην ιστορία ;
Έχετε αναρωτηθεί επίσης ποια είναι διαχρονικά η μεγαλύτερη αδυναμία που κρύβουν μέσα στο DNA τους ;

Και για τα δύο αυτά αντιφατικά ερωτήματα , η απάντηση είναι η ίδια. H απληστία ! Όσο και εάν αυτό ακούγεται παράλογα αντιφατικό, αυτή είναι η μήτρα και των δύο.

Οι έκπτωτοι απόγονοι της άπληστης Εύας και του επιρρεπούς Αδάμ παραδόθηκαν σ' έναν ανελέητο ανταγωνισμό για να εξασφαλίσουν τη μέγιστη δυνατή πρόσβαση στο φυσικό και τεχνητό πλούτο.

Η απληστία τους έγινε η κινητήρια δύναμη της ανθρωπότητας. Μια ακατάπαυστη δημιουργική καταστροφή.

Δεν τα κατάφεραν κι άσχημα. Αφού επί χιλιετίες λεηλάτησαν τη Φύση παραβιάζοντας ο ένας τα κτητικά όρια του άλλου, έφτασαν με άλματα στην εποχή του ψηφιακού πλούτου.

Η απληστία τους αποτέλεσε κινητήρια δύναμη αυτού που αποκαλούμε πρόοδο. Παίρνοντας βέβαια υπόψη ότι η πρόοδος δεν υπήρξε ποτέ ένα μέγεθος ευθέως ανάλογο με την ανθρώπινη ευτυχία.

Βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα πραγματικό παράδοξο: ο άνθρωπος, ως το πρώτο -και προς το παρόν το μόνο- σκεπτόμενο ον αποδέχθηκε πρόθυμα αυτήν την ηθική του «αναπηρία», εμφυτευμένη κατά τους βιολόγους στο γενετικό υλικό του από τη διαδικασία της φυσικής επιλογής και κατά τους θεοσοφικούς από την πνοή με την οποία ο Θεός έδωσε ζωή στα πήλινα δημιουργήματά του.

Η υπόθεση μυρίζει στημένο παιχνίδι. Και κάτι τέτοιο πρέπει να συμβαίνει, γιατί οι κορυφαίοι μύθοι απληστίας μόνο καταστροφή επιφυλάσσουν στους πρωταγωνιστές τους.

Για τον Αδάμ και την Εύα, την έκπτωση από τον Παράδεισο. Για τον αδελφοκτόνο Κάιν την κόλαση των τύψεων. Για τον Μίδα που πήρε από τον Βάκχο το χάρισμα να μετατρέπει σε χρυσάφι ότι αγγίζει, την απώλεια του μόνου που αγαπούσε περισσότερο από το χρυσάφι, της κόρης του.

Για τον Πάρι, που δεν του έφταναν τα πολυάριθμα γυναικεία χαρέμια της Ανατολής, την καταστροφή του έθνους του, «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη».

Για τον Κροίσο, που αψηφούσε τις συμβουλές του Σόλωνα, ένα φλογερό -στην κυριολεξία- τέλος. Γενικώς, η ιστορία, από τα ομηρικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας, είναι γεμάτη βολικούς μύθους που επιφυλάσσουν για τους άπληστους μια διδακτική σκληρή τιμωρία.

Βλέπετε μέσω αυτών προσπάθησαν οι μεγάλοι προφήτες της θρησκείας, της πολιτικής και της οικονομίας να δώσουν λύση στο μέγα πρόβλημα της κοινωνικής συνοχής.

Όταν το ισοζύγιο πλούτου και φτώχειας έφτανε σε επικίνδυνα επίπεδα, φρόντιζαν να βάλουν ένα όριο στην απληστία, έναν κοινωνικό φραγμό σωτήριο για τον κοινωνικό σχηματισμό .

Οι μεγάλοι προφήτες ήταν απ' αυτήν την άποψη ευφυείς μεταρρυθμιστές. Αλλά οι μεταρρυθμιστικές καλές προθέσεις τους προσέκρουαν πάντα σε μιαν αντινομία: κανένας άνθρωπος δεν είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει στο ελάχιστο από το ατομικό του δικαίωμα στον πλούτο.

Κάπως έτσι σκεφτόμενοι φθάσαμε στην σημερινή οικονομική κρίση. Ουδείς φυσικά ισχυρίζεται ότι το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα που κατέρρευσε ήταν σωστό, ηθικό ούτε καν αποτελεσματικό.

Οι νεαροί γιάπηδες που νόµισαν ότι χρησιμοποιώντας τα μαθηματικά μοντέλα και έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή θα μπορούσαν να γίνουν κυρίαρχοι των αγορών, προκάλεσαν µια ιστορικών διαστάσεων οικονομική καταστροφή.

Η αλήθεια είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για την καταστροφή φέρουν οι κεντρικοί τραπεζίτες που πίστεψαν ότι μπορούν να τετραγωνίσουν τον κύκλο της οικονομικής ανάπτυξης, να διαιωνίσουν την ανοδική πορεία των οικονομιών παίζοντας µε τα χαμηλά επιτόκια και τις απανταχού «φούσκες».

Η αλαζονεία των τραπεζιτών και η απληστία των διαχειριστών έφερε την καταιγίδα.

Αλλά δεν είναι μόνο οι νεαροί γιάπηδες και οι τραπεζίτες οι άπληστοι φταίχτες. Το αποκρουστικό μωσαϊκό κοινωνικής αδηφαγίας συμπληρώνεται από όλους εμάς τους απλούς πολίτες .

Η απληστία είναι το ελατήριο που αναδημιουργεί τον κόσμο μας, αλλά και τον γκρεμίζει, γιατί δεν έχει όρια.. Ταπεινώνει τις αλήθειες μας, μας ωθεί να αναθεωρήσουμε τις αρνήσεις μας.

Ένας φτωχός Έλληνας χωρίς κινητό τηλέφωνο αντιστοιχεί σε έναν Σομαλό χωρίς παπούτσια ή σε έναν Αμερικανό χωρίς iPod. Αλλά ακόμη και ο Σομαλός θα αισθανθεί μεν κάπως καλύτερα όταν αποκτήσει παπούτσια, θα αισθανθεί ακόμη καλύτερα όταν αποκτήσει κινητό, αλλά το αίσθημα της πλησμονής που νομίζει ότι αισθάνεται ο Μπιλ Γκέιτς θα το νιώσει μόνο αν γίνει σαν αυτόν.

Πολύ απλά, οι φτωχοί, δεν θέλουν να ανατρέψουν τους πλούσιους. Θέλουν να γίνουν οι ίδιοι πλούσιοι.

Αλλά … είναι αδύνατο να υπάρξει ένας κόσμος με 6,5 δισεκατομμύρια Μπιλ Γκέιτς !

ΥΓ. Ρίξτε μια ματιά στο βίντεο της αριστερής στήλης με τίτλο «Το ακόρεστο του ανθρώπινου ψυχισμού». Προσπάθησα να περιγράψω την απληστία όσο το δυνατόν πιο γλαφυρά.

Πηγές: «kathimerini» «vita» «Guardian»